به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی پژوهشکده مطالعات راهبردی حوزه و روحانیت، سومین جلسه کارگروه القاب و عناوین حوزوی با موضوع بررسی القاب و عناوین حوزوی، با حضور حجج اسلام آقایان میرمعزی، خانجانی، قمرزاده، دیانی، زارعی، هاشمیان، زینتی، حسن‌زاده و جاوردی برگزار گردید.
در ابتدای این جلسه حجت الاسلام زینتی ضمن اشاره به سه نکته مقدماتی، گفت: اول اینکه ما درصدد استخراج عناوین علمی و آموزشی هستیم و عناوین اجتماعی مد نظر ما نیست. نکته دوم این عناوین با برنامه حوزه در محتوا تطبیق صددرصد ندارد ولی مانعی نیست که مبانی این عناوین، فهم و تقویت شده، محتوای آموزشی حوزه هم بر اساس آن مقبول شود؛ نکته سوم؛ این طرح با عنایت به نظراتی که از امثال شهید مطهری در جلسه گذشته نقل شد و دیگر نظرات براساس مطالعه و تجربه پیشین ارائه می شود.
وی افزود: به اعتقاد بنده مبنای مرحله‌بندی مبتنی بر کشف حقیقت است. کشف حقیقت بدون اطلاع از دانش موجود ممکن نیست. غرض از آموزش طلاب دسترسی به حقایقی است که در عرصه‌های مختلف، مرتبط با حوزه است؛ به عنوان مثال در فقه غرض نهایی کشف اراده الهی است.
حجت الاسلام زینتی ادامه داد: امام علی علیه‌السلام میفرماید: «العِلمُ عِلمانِ: مَطبوعٌ و مَسموعٌ» که ادامه روایت در نسخ مختلف متفاوت آمده که بر اساس بررسی بنده کلام اصح این است که حضرت در ادامه میفرماید علم مطبوع بدون علم مسموع ممکن نیست. آموزش ما در حوزه در بخش مسموع است؛ آنچه را که هنوز فهم نشده و صرفا دریافت شده را دانش نمی‌گویند، در واقع، ملاک سطح فهم است نه ماهیت و محتوا. نتیجه آن است که عناوین بر اساس مقاطع علمی و کار ذهنی استنباط می‌شود.
در ادامه این نشست حجت الاسلام میرمعزی بیان کرد: در نظام آموزش و پژوهش حوزه، نه در هنگام آموزش و نه پس از تحصیل عنوان مشخصی وجود ندارد. ما به دنبال حل این مسئله هستیم؛ حال اگر این مسئله حل شد به تدریج در جامعه هم جا خواهد افتاد و القاب اجتماعی متناسب با کارکرد اجتماعی استفاده خواهد شد. غایت اصلی کشف حقایق دینی است؛ با این وصف در برخی، علوم مسموع باید در مرحله اول باشد و در برخی خیر؛ یعنی کشف حقیقت در مورد حقایق دینی در برخی از علوم در ابتدا باید به حد مطبوع برسد.
سپس حجت الاسلام هاشمیان خاطرنشان کرد: ابتدا باید ببینیم مسئله چیست؟ یکی مسئله درون حوزوی و دیگری مسئله بیرونی است. مسئله درون حوزوی در لایه اساتید و فضلا این است که ملاک خطاب یکی به حجت‌الاسلام و دیگری به آیت الله چیست؟ یک مناقشه هم برون حوزوی است، یعنی بحث حجت الاسلام، دکتر و نظایر آن است. ما باید مسئله را راهبردی ببینیم؛ در مدارج و عناوین لازم است متغیرهای جامعه را هم ببینیم و نمی توان القاب و عناوین فعلی را کنار گذاشت. باید آنها را براساس تجربه زیسته بکار ببریم و مسئله را در همین چهارچوبی که هست ببینیم.
در ادامه حجت الاسلام زارعی بیان داشت: ممکن است تمام مراتب فهم در سطوح دانشی برای یک نفر اتفاق بیافتد، یعنی در همان مرحله دانشی به نوآوری هم بیانجامد به این معنا که آموزش به صورت خلاق باشد. ما در هر دانشی مرکز ثقل داریم، یعنی سطحی از توانمندی های ذهنی که در مراحل آموزشی ممکن است برای فراگیر شکل بگیرد، می تواند ملاک قرار داده شود و ما توسط آن مرکز ثقل، مرحله‌بندی کنیم.
سپس حجت الاسلام قمرزاده گفت: بحث آقای زینتی یک بحث مبنایی است که در لایه منطق بحث می رود و بنابر گفتگوهایی که در نشست های پیشین داشتیم، قرار نبود وارد بحث مبنایی شویم. به همین دلیل مطلوب آن است که وضعیت موجود را ترسیم و تحلیل کنیم تا بر اساس آن ادامه دهیم. ما در حال حاضر با یک فرایند موجودی سرو کار داریم که از هر طرف به فقه و اصول می‌رسیم و اگر چیز دیگری کنارش هست، باز در ارتباط با او تعریف می شود.
مطالب مرتبط:
نشست دوم شورای پژوهش با موضوع القاب و عناوین حوزوی/ مبنای مراتب و مقاطع تحصیلی باید کشف حقیقت باشد
